Kiedyś szef firmy, w której prowadziłam coaching menedżerski zapytał mnie: „Monika, czy z każdej osoby potrafisz zrobić menedżera?" Uśmiechnęłam się i odpowiedziałam pytaniem: "Pytasz mnie, czego w aspekcie zarządzania może nauczyć się pracownik, by zostać szefem? Czy też zastanawiasz się, na ile w byciu skutecznym menedżerem rolę odgrywa edukacja, rozwój, szkolenia, a na ile cechy osobiste, osobowość, charakter?"

Na jego właściwie pytanie odpowiedziałam później, zgodnie z perspektywą, którą wówczas miałam: "Nie, bo nie każdy chce zostać szefem. Po prostu." Wtedy nie zastanawiałam się dłużej nad moją spontaniczną odpowiedzią, ale teraz przykuła moją uwagę wewnętrzna motywacja człowieka. Bo przecież tak naprawdę to świetne pytania! Zaczęłam się nad nimi głębiej zastanawiać, przez lata zbierając obserwacje i doświadczenia. Czy każdy może być szefem? Jakie umiejętności są kluczowe? Czemu jeden rodzi się liderem a drugi musi chodzić do szkoły, by się tego nauczyć?

A teraz dystansując się trochę do tego wstępu, chcę podzielić się z Wami jednym z moich ćwiczeń. Podczas coachingu menedżerskiego daję takie oto zadanie: przypomnij sobie co najmniej pięć zachowań swojego szefa w sytuacjach kryzysowych. Takich, wiesz, naprawdę trudnych momentów z życia firmy: ktoś czegoś nie zrobił na czas, wydarzyło się coś złego z kontrahentem, jakaś reklamacja, porażka, coś się zdecydowanie nie udało.

Pytań jest kilka:

• co robił wtedy Twój szef - czy był obecny?,
• jak reagował?
• jakie padały kluczowe sformułowania?
• kto był świadkiem sytuacji?
• jakie strony były zaangażowane?
• jaką postawę szefa wtedy zapamiętałaś?

I nie, nie chodzi mi teraz, żeby pisać reklamacje do przeszłości, ani też ujawniać swoje wyrzuty do dawnego szefa pt. „Jak mogłeś?”. Teraz nie czas na spóźnione żale, czy zadawnione pretensje. Zupełnie nie na tym mi zależy. Potraktuj to jako studium przypadku. Włącz program "Czysta obserwacja". Potrzebujesz takiego doświadczenia, by zauważyć coś, co być może kiedyś, wcześniej było niedostępne… Przepraszam, jeśli niechcący przywołasz jakieś dla siebie trudniejsze momenty, ale to ważne - chcę tylko zwrócić Twoją uwagę na SPOSÓB REAGOWANIA. Ta sytuacja już przeminęła, a teraz możesz spojrzeć na nią z dystansem, Zauważyć, co tak naprawdę się wydarzyło i jakie były jej emocjonalne okoliczności. Zapisz sobie emocje każdej ze stron i towarzyszące im komunikaty. Zobacz, co było w tej sytuacji wspierające, a co ograniczające. Czy już wiesz, w którym kierunku podążamy?

Duża wpadka, wielkie zaskoczenie

Na jednym z warsztatów uczestniczka, sama będąc menedżerem, opowiadała mi, jakie przeżyła zaskoczenie reakcją swojego szefa na kompletnie podbramkową sytuację, w której okazało się, że nie przywieziono obiecanych kalendarzy na czas, a to był element prezentów dla gości. Cała w stresie informuje o tym swojego przełożonego, a on, nie tracąc zimnej krwi ani też czasu na dociekanie, kto jest temu winny, powiedział: "Dobrze, to jakie są możliwe rozwiązania?". Moja rozmówczyni była absolutnie pozytywnie zaskoczona takim podejściem. Mogę się tylko domyślać, że była przyzwyczajona do innych, bardziej negatywnych reakcji. I tak, to jest modelowy przykład coachingowego stylu zarządzania, który najbardziej wspiera i rozwija inteligencję emocjonalną. Zgodzisz się?

Czym jest inteligencja emocjonalna?

Podaję definicję za Wikipedią: „Inteligencja emocjonalna, inaczej emotional intelligence, EI – kompetencje osobiste człowieka w rozumieniu zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolności używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.” Ha! Mamy to. Sama teraz zobacz, jak ważne są nasze osobiste kompetencje, które możemy rozwijać, wzmacniać, uważnie im się przyglądać, analizować efekty, sprawdzać, na ile jesteśmy w nich skuteczne i na ile one nam pomagają być skuteczną liderką.

Skoro inteligencja emocjonalna obejmuje także sposób reagowania na stresujące sytuacje w pracy, to można sobie wyobrazić jak wiele jest ich na co dzień, i jak bardzo umiejętności reagowania, komunikowania, empatii, zrozumienia i wyrażania siebie przydają się w zarządzaniu.

7 wskazówek, dzięki którym możesz sprawdzić swoją inteligencję emocjonalną:

1/ ważne, żeby mieć zdrowe podejście do własnego ego; takie zdrowe ja, i nie brać wszystkiego tak bardzo do siebie. Nadwrażliwość emocjonalna w obronie własnego ja niestety obnaża kompleksy, a po co Ci to;

2/ odważnie przyznajesz się do błędu albo że czegoś nie wiesz, jesteś szefową a nie ekspertem od wszystkiego! Nie sztorcujesz się wewnętrznie ani nie zalewasz się poczuciem winy. Jesteś liderem, nie musisz być guru;

3/ przestajesz szukać winnych, zamiast tego szukasz rozwiązań i inspirujesz do tego innych;

4/ spokojnie bierzesz na klatę cudze żale, ataki, krytykę, niezadowolenie. Potrafisz zapanować nad swoimi emocjami. Reagujesz spokojnie i adekwatnie, stosownie do sytuacji, do swojej pozycji, bez tracenia „twarzy”;

5/ jesteś odporna na krytykę, nie wpływa to na twoją samoocenę, bo wiesz jaka jesteś, co wiesz, czego nie wiesz, a czego potrzebujesz się nauczyć;

6/ nie próbujesz celowo krytykować innych ludzi, nawet jak mają inne zdania, jednakowoż w asertywny sposób przypominasz o zadaniach i jesteś w porządku. Z szacunkiem, w konstruktywny, wzmacniający sposób komunikujesz się z innymi;

7/ nie ulegasz wpływom grupy, nie szukasz na siłę akceptacji, aprobaty, zawsze możesz odważnie komunikować swoje zdanie.

Już wiesz, czym jest inteligencja emocjonalna? A przecież emocje to raj kobiet. To my się w nich odnajdujemy, rozumiemy je, umiemy łagodzić i tonować, to my mamy dar emocjonalnej intuicji, przewidywania konsekwencji, choć cały czas uczymy się nad nimi panować, nazywać je i przekierowywać we właściwych, służących wszystkim kierunkach. Na zakończenie zdradzę Ci pewien sekret. Wiesz, dlaczego tak wiele kobiet ciągle jeszcze spotyka się z trudnymi sytuacjami w zarządzaniu? Jest wiele przyczyn, choć niewątpliwie jedną z nich może być przybieranie męskiego, zadaniowego, zbyt surowego w wydaniu kobiet stylu zarządzania. Kobiety są wspaniałymi szefami, zwłaszcza wtedy kiedy są sobą i wykorzystują swoje najlepsze cechy: i płci, i inteligencji, i osobiste. A menedżerskie? Te miękkie są łatwiejsze niż przypuszczasz. Komunikacja, motywowanie, delegowanie, coachingowe zarządzanie.

Zapewniam Cię, wszystko w Twoim zasięgu. Powodzenia!